نه تنها آینده سوریه، بلکه آینده خاورمیانه چندان روشن نیست چرا که یک گروه مذهبی با سابقه تروریستی جای حکومت دیکتاتوری بشار اسد را گرفته است. از سوی دیگر، ترامپ و نتانیاهو و اردوغان، اتش بیار معرکه هستند. بخشهایی از سوریه توسط ارتش اسرائیل بخشیهای دیگری هم در کنترل ترکیه و گروههای تروریستی وابسته به ترکیه قرار دارد. ترکیه و گروههای سوری حامیاش، همواره روژآوا(کردستان سوریه) را مورد تهاجمات وحشیانه خود قرار میدهند. در نتیجه آینده سوریه روشن نیست.
در واقع حکومت مستبد سوریه سقوط کرد و جایش را گروههای اسلام گرفتند بدون این که مردم سوریه رنجکشید و ستمدیده و جنگزده سوریه نقشی در این تغییر و تحولات داشته باشند. در چنین وضعیتی، مراجعه به تجربه روژآوا و دستاوردهایش نه تنها برای مردم کرد، بلکه برای خلقهای سراسر سوریه و حتی منطقه بسیار مهم و موثر است. با توجه به این که اکنون نیروهای خودگردان دموکراتیک روژاوا از هر طرف تحت فشار و در معرض انواع خطرات قرار دارند.
مظلوم عبدی، فرمانده «نیروهای دموکراتیک سوریه» (SDF)
فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه اعلام کرد که سرنگونی حکومت بشار اسد باید با بنای دولتی سکولار، غیرنظامی و غیرمتمرکز همراه شود که بدون توجه به مذهب یا ملیت با همه شهروندان برابر رفتار کند. او گفت کردها نه خواهان خودمختاری که خواهان دولت غیرمتمرکز هستند.
مظلوم عبدی، فرمانده «نیروهای دموکراتیک سوریه» (SDF)که تحت رهبری کردها و مورد حمایت ایالات متحده آمریکاست، در مصاحبهای با آسوشیتدپرس گفت که بهتازگی با احمد الشرع، رئیس جمهوری موقت و جدید سوریه، در دمشق دیدار کرده است. او گفت دو طرف با کمک میانجیها در حال مذاکره برای یافتن توافقهایی درباره آینده سوریه ـ از جمله آینده کردها ـ هستند.
رهبر جدید پس از سقوط اسد
حکومت ۵۴ ساله خانواده اسد در سوریه در اوایل دسامبر به پایان رسید، زمانی که شورشیان تحت رهبری گروه اسلامگرای هیات تحریر الشام (HTS)دمشق را تصرف کردند. سقوط بشار اسد در ۱۸ آذر- ۸ دسامبر پس از نزدیک به ۱۴ سال جنگ که نیم میلیون نفر را کشته و نیمی از جمعیت کشور را آواره کرد، رخ داد.
مظلوم عبدی گفت:
سقوط حکومت سوریه گامی تاریخی بود و بر اساس آن، بدون آنکه حزب بعث یا ایدئولوژی آن احیا شود، باید سوریه جدیدی ساخته شود.» او به حزب بعث اشاره کرد که زمانی حزب حاکم اسد بود و هفته گذشته منحل شد. او افزود: «ما میخواهیم با هم سوریه را به پیش ببریم.»
در مورد جلسه هفته گذشته در دمشق که در آن الشرع بهعنوان رئیس جمهوری موقت منصوب شد و پارلمان، قانون اساسی و ارتش منحل شدند، عبدی گفت:
ما در آنجا حضور نداشتیم و نظری نمیدهیم.
او با بیان اینکه «این موضوع با ما مطرح نشد»، گفت مذاکراتی بین الشرع و «نیروهای دموکراتیک سوریه» در جریان است و «موضع ما بر اساس نتایج مذاکرات خواهد بود.»
بهگفته عبدی، دیدارهای مقامات «نیروهای دموکراتیک سوریه» با دمشق ادامه خواهد یافت تا به توافقی با مقامات جدید دست یابند. وی ضمن تاکید بر اینکه دیدگاه «نیروهای دموکراتیک سوریه» بر پایه گفتوگو و تفاهم است، افزود: «ما بهطور مداوم تلاش خواهیم کرد تا ببینیم سوریه آینده چگونه خواهد بود.»
وی گفت: «دیدگاه ما از سوریه یک کشور غیرمتمرکز، سکولار و مدنی است که بر پایه دموکراسی بنا شده و حقوق تمامی اجزای آن حفظ میشود.» او به گروههای مذهبی مختلف مانند مسلمانان سنی، مسیحیان، علویان، دروزیها و ایزدیها و گروههای ملی مانند عربها، کردها، ترکمنها و ارمنیها اشاره کرد.
عبدی گفت: «سوریه متنوع است و تنها از سنیها تشکیل نشده است. هویتهای دیگری نیز وجود دارند.» او به مسلمانان سنی اشاره کرد که اکثریت جمعیت کشور را تشکیل میدهند. نگرانیهایی وجود دارد که هیئت تحریر الشام، که ریشه در ایدئولوژی سلفی-جهادی دارد، ممکن است در حال تلاش برای تبدیل سوریه به یک دولت اسلامی باشد، اگرچه در سالهای اخیر الشرع خود را از مواضع قبلی این گروه دور کرده و به همزیستی مذهبی دعوت کرده است.
با این حال در روزهای اخیر خبرهایی از سرکوب اقلیت علوی در سوریه منتشر شده است.
«کردها خواهان دولت غیرمتمرکز هستند، نه خودمختاری»
مظلوم عبدی گفت که کردهای سوریه نمیخواهند از کشور جدا شوند یا دولت و پارلمان خودمختار خود را مانند شمال عراق ایجاد کنند. او گفت که مردم شمال شرق سوریه میخواهند امور محلی خود را در یک دولت غیرمتمرکز اداره کنند.
عبدی که نیروهایش ۲۵ درصد از سوریه را کنترل میکنند، گفت:
سوریه عراق نیست و عراق سوریه نیست و شمال شرق سوریه(کردستان عراق) نیست.
بیشتر گروههای شورشی سابق کشور موافقت کردهاند که منحل شوند و بخشی از ارتش و نهادهای امنیتی جدید شوند، اگرچه هنوز مشخص نیست که این امر در عمل چگونه اجرا خواهد شد. «نیروهای دموکراتیک سوریه» تاکنون با انحلال خود موافقت نکرده است.
عبدی در پاسخ به این پرسش که آیا او آماده انحلال «نیروهای دموکراتیک سوریه» است، گفت که در واقع آنها میخواهند بخشی از وزارت دفاع و استراتژی دفاعی سوریه باشند. او گفت جزئیات هنوز نیاز به بحث دارد و آنها پیشنهادی در این مورد به دمشق ارسال کردهاند و «در انتظار پاسخ هستند.»
وی گفت که افراد «نیروهای دموکراتیک سوریه» به مدت ۱۲ سال با داعش مبارزه کردهاند و حقوق آنها باید تضمین شود.
مظلوم عبدی از حمایت نماینده سازمان ملل از مذاکرات نیروهای دموکراتیک سوریه و دمشق استقبال کرد
فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه اظهار امیدواری کرده بود که اختلافهای نیروهای دموکراتیک سوریه و دولت موقت این کشور به رویارویی نظامی منجر نشود. رهبر نیروهای دموکراتیک سوریه خواهان سوریه متحد با حفظ تنوع شده است.
بهگزارش خبرگزاری کردی رووداو، مظلوم عبدی، فرمانده کل نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF)تحت رهبری کردها، جمعه ۵ بهمن- ۲۴ ژانویه از اظهارات اخیر گیر پدرسن، فرستاده ویژه سازمان ملل متحد در امور سوریه که از گفتوگوهای بین نیروهای دموکراتیک سوریه و دولت جدید دمشق حمایت کرده بود، استقبال کرد.
عبدی با اشاره به سخنان روز چهارشنبه ۲۲ ژانویه گیر پدرسن در دیدار با خبرنگاران، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس(توییتر) نوشت:
«ما از اظهارات گیر پدرسن، فرستاده سازمان ملل استقبال میکنیم و از تلاشها برای انتقال سیاسی موفق(در سوریه) حمایت میکنیم.»
پدرسن گفته بود: «ما باید به مذاکرات بین مقامات(دولت) موقت و نیروهای دموکراتیک سوریه فرصت دهیم.» او افزوده بود: «امیدواریم که به دو طرف زمان کافی بدهیم تا بتوانند پیشرفت کنند و این موضوع به یک رویارویی نظامی کامل منجر نشود که به سود مردم سوریه نیست.»
احمد الشرع، موسوم به ابومحمد الجولانی، رهبر حکومت موقت سوریه پس از دیدار با عبدی در اوایل ماه جاری میلادی گفت که ارتش جدید سوریه شامل نیروهای دموکراتیک سوریه خواهد شد.
رهبران جدید سوریه برای بازسازی پلیس به قوانین شریعت اسلام روی آوردهاند
مقامهای جدید سوریه از تعالیم اسلامی برای آموزش نیروهای پلیس تازهکار استفاده میکنند، اقدامی که بهگفته افسران پلیس، هدف آن رفتار اخلاقمدار در نیروهاست تا خلاء امنیتی ایجاد شده پس از سرنگونی حکومت بشار اسد، پر شود.
رویترز پنجشنبه ۴ بهمن- ۲۳ ژانویه در گزارشی نوشته است که ماموران پلیسی که از منطقههای شورشی سابق در شمال غربی سوریه، بهویژه ادلب، به دمشق آورده شدهاند، از متقاضیان درباره اعتقاداتشان سئوال میکنند و در آموزشهای کوتاهمدت خود بر شریعت اسلامی تمرکز دارند. این اطلاعات براساس گفتههای پنج افسر ارشد و فرمهای درخواست مشاهدهشده توسط رویترز تایید شده است.
برای اسلامگرایان سنی مذهب، تضمین ثبات و جلب اعتماد مردم در سراسر سوریه بهمنظور تثبیت حکومتشان حیاتی است. اما قرار دادن مذهب در مرکز فعالیتهای پلیس ممکن است سبب ایجاد شکافهای جدید در کشوری با تنوع مذهبی و مملو از سلاح پس از ۱۳ سال جنگ داخلی شود. این موضوع همچنین میتواند دولتهای خارجی را که سعی در جلب حمایت آنها دارند، نگران کند. تحلیلگران منطقهای هشدار میدهند که این اقدام ممکن است باعث ایجاد تنشهای بیشتر شود.
آرون لوند، پژوهشگر موسسه Century International که بر خاورمیانه تمرکز دارد، در این باره گفت:
بسیاری از سوریها این موضوع را نگرانکننده خواهند یافت. نه فقط اقلیتها مانند مسیحیان، علویان و دروزیها، بلکه بسیاری از مسلمانهای سنی در شهرهایی مانند دمشق و حلب را که جمعیت سکولار و شهری بزرگی دارند و به قوانین مذهبی علاقهای نشان نمیدهند.
یک دیپلمات که مجاز به صحبت عمومی در این مورد نبود، گفت که تمرکز بر آموزشهای مذهبی در نیروهای پلیس باعث شده است دولتهای غربی به این فکر بیفتند که اسلام چه نقشی ممکن است در قانون اساسی جدید سوریه ایفا کند. این دیپلمات افزود: «این نشانه خوبی نیست، اما همه چیز به نحوه اجرای آن بستگی دارد.»
احمد الشرع، با نام مستعار ابومحمد الجولانی، رهبر کنونی سوریه، تلاش کرده است تا به مقامهای غربی و دولتهای خاورمیانه که نگران جنبشهای اسلامگرای خود هستند، اطمینان دهد که گروه او از پیوندهای گذشته با القاعده قطع رابطه کرده و با میانهروی حکومت خواهد کرد، از جمله با حمایت از اقلیتها.
وزارت کشور سوریه که بر پلیس نظارت دارد و وزارت اطلاعات این کشور، به پرسشها درباره تمرکز بر مذهب در جذب و آموزش پلیس یا برنامههای احتمالی برای گنجاندن شریعت اسلامی در نظام حقوقی پاسخ ندادند.
افسران ارشد پلیس که با رویترز مصاحبه کردهاند، گفتهاند که هدف آنها تحمیل قوانین اسلامی به عموم مردم نیست، بلکه آموزش رفتار اخلاقی به نیروهای جدید است. حمزه ابوعبدالرحمن، که قبل از انتقال به دمشق در تاسیس آکادمی پلیس این گروه در ادلب کمک کرده بود، گفت که درک مسائل مذهبی، «آنچه مجاز است و آنچه مجاز نیست»، برای اینکه نیروها «عادلانه عمل کنند» ضروری است.
پلیس اعلام کرد که حدود نیمی از ۲۰ پایگاه پلیس از آن زمان بازگشایی شدهاند، اما هر یک از آنها تنها حدود ۱۰ افسر دارند که بیشترشان از ادلب آورده شدهاند، در حالی که قبلا هر پاسگاه بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ افسر داشت.
در سه پاسگاه پلیس که رویترز در اواخر ماه دسامبر گذشته از آنها بازدید کرد، شمار کمی از افسران خسته سعی در حل مشکلات متعدد داشتند، از شکایتهای مربوط به جرائم گسترده تا رسیدگی به یک جمعکننده زباله که دو کیسه نارنجک دستی پیدا کرده بود.
هنگامی که شورشیان قدرت را به دست گرفتند، اعلام کردند که وزارت کشور و نیروهای امنیتی اسد، از جمله پلیس را منحل میکنند.
هشام هلال، که برای نیروهای جدید در آکادمی پلیس دمشق دوره آموزشی برگزار میکند، گفت که بیش از ۲۰۰ هزار نفر برای پیوستن به نیروی پلیس جدید ثبتنام کردهاند. افسران ارشد به رویترز گفتند که پلیسهایی که پیش از سقوط اسد به شورشیان پیوستهاند، میتوانند برای نیروی جدید درخواست دهند.
کسانی که این کار را نکردهاند، باید فرآیند «مصالحه» را تکمیل کنند، از جمله امضای سندی مبنی بر پذیرش تغییر حکومت و تحویل سلاحهایشان. هنوز مشخص نیست که آیا به برخی از آنها اجازه پیوستن به نیروی جدید داده خواهد شد یا خیر.
یک مسیحی ۴۵ ساله که در پلیس راهنمایی و رانندگی اسد کار میکرد گفت که حتی اگر بتواند، درخواست پیوستن به نیروی جدید نمیدهد. او که به دلایل امنیتی نخواست نامش فاش شود، گفت نگران است که حتی افرادی مانند او که در نقشهای کوچک بودند، بخشی از حکومت اسد تلقی شوند. او افزود تمرکز بر قوانین اسلامی به معنای تبعیض علیه افراد با ادیان دیگر است.
صدها نفر از ساکنان دمشق در دسامبر گذشته در تظاهراتی شرکت کردند تا خواستار برپایی حکومت سکولار و حقوق برابر برای زنان شوند.
یکی از شرکتکنندگان، علی العقبانی، ۵۰ ساله که خود مسلمان است، گفت:
«هیچکس مخالف اسلام نیست، اما ما قطعا مخالف حکومت مذهبی بر اساس متون و احادیث خاص هستیم.»
در همین حال، مقامهای جدید سوریه نیاز دارند که نیروهای پلیس را به سرعت آموزش دهند، زیرا نیروهای اسد «کاملا ناپدید شدهاند و ثبات مسئله بسیار بزرگی است.»
آرون لوند، پژوهشگر موسسه Century International گفت: «استفاده از آنچه میدانند و همیشه انجام دادهاند ممکن است سادهترین راه برای این کار باشد.»
نیروی جدید
در پایگاههای پلیس که رویترز در دسامبر گذشته از آنها بازدید کرد، میزان بحرانی که نیروی جدید با آن مواجه هستند آشکارا دیده میشد. در اداره پلیس دمشق و پایگاههای مرجه و کفر سوسه، اتاقها مملو از کاغذهای پراکنده، شیشههای شکسته، لباسهای فرم رها شده، مهمات و مبلمان شکسته بودند. افسران چند اتاق را برای کار تمیز کرده بودند، اما کامپیوترها و تلفنها به سرقت رفته بود.
در خارج از پایگاههای مرجه و کفر سوسه، خودروهای سبز و سفید رنگ پلیس با شیشههای شکسته و لاستیکهای پنچر دیده میشد.
در اداره پلیس دمشق، باسل فاعوری، رئیس جدید پلیس، و ابواحمد السکر، رئیس عملیات، گفتند که از زمان ورود از ادلب به سختی خوابیدهاند. السکر یک تشک را به دیوار تکیه داده بود زیرا در دفتر خود میخوابید. در طول دو ساعت حضور خبرنگاران رویترز، دستکم ۲۰ نفر با درخواستها، مشکلات یا شکایتهای خود وارد شدند.
یک تاجر میخواست برای استخدام یک شرکت امنیتی خصوصی بهمنظور محافظت از رستورانها و مراکز خرید خود در برابر سارقان تاییدیه بگیرد. دیگران میخواستند مجوز تشکیل گروههای محافظت محلی را دریافت کنند. پلیس گفت که فعلا از این اقدامها استقبال میکند اما اجازه نمیدهد این گروهها مسلح شوند.
تمام افسران ارشدی که با رویترز مصاحبه کردند گفتند که انتظار دارند نیاز پرسنل بهبود یابد و پاسگاههای بیشتری با گسترش جذب و آموزش در سال جاری بازگشایی شوند.
در ۱۴ ژانویه جاری-۲۵ دی، آکادمی پلیس دمشق فارغالتحصیلی حدود ۵۰۰ دانشجوی پلیس را جشن گرفت. آنها در مقابل مربیان خود در لباسهای سیاه جدید رژه رفتند. هنگامی که رویترز در ماه دسامبر از این آکادمی بازدید کرده بود، دهها مرد در دروازههای آکادمی برای مصاحبه صف کشیده بودند.
زکریا الحیجی، یکی از آنها که ۱۹ سال سن داشت و از دیرالزور در شرق سوریه آمده بود، گفت که از حکومت اسد خوشش نمیآمد و از آنچه تاکنون از مقامهای جدید دیده است، راضی است. او گفت که پسرعموهایش که قبلا برای هیئت تحریر الشام کار میکردند، به او گفتهاند که پلیس حقوق خوبی میدهد.
در فرمهای درخواست مشاهدهشده توسط رویترز بخشی درباره «اعتقادات، گرایشها و نظرات» است که از متقاضیان خواسته میشود «مرجع دینی» خود را اعلام کنند.
اگرچه مذهب مدتهاست که در اسناد هویتی سوریه ذکر میشود، اما در دوران بشار اسد معمول نبود که مکتب فکری و مذهبی خاصی در آنها قید شود.
سه مقام هیئت تحریر الشام که به دلیل نداشتن مجوز برای صحبت با رسانهها نخواستند نامشان فاش شود، گفتند که این پرسش برای شناسایی متقاضیانی طراحی شده است که نیاز به بررسی دقیقتر دارند، بهویژه علویها که از همان فرقه اسد هستند و ممکن است با حکومت او ارتباط داشتهاند.
هومیدا عنتره المطر، که در آکادمی پلیس دمشق با ماموران فراری که میخواهند به کار قبلی خود بازگردند مصاحبه میکرد، گفت این «فقط یک سئوال معمولی» است و هدف آن تبعیض علیه هیچ مذهب یا فرقهای، از جمله علویها، نیست.
نیروهای جدید تنها ۱۰ روز آموزش میبینند که بیشتر شامل آموزش سلاح و قوانین اسلامی است. مربیان و فارغالتحصیلان اخیر به رویترز گفتند که با بهبود امنیت، هدف این است که آموزش با استفاده از روشی که شورشیان در ادلب اجرا میکردند به ۹ ماه افزایش یابد.
ایمان ابوطالب، رئیس اداره پلیس مرجه در دمشق، گفت که نگران است بسیاری از سوریها هیات تحریر الشام را افراطگرا ببینند و حکومت آنها را نپذیرند. اما او گفت که نمیفهمد چرا تکیه آنها بر اسلام باید نگرانکننده باشد.
ابوطالب گفت: «دینی که بیشترین احترام را به حقوق بشر میگذارد، اسلام است.»
جلسه داعش در آنکارا
به گزارش فرات نیوز دوشنبه ۳ فوریه ۲۰۲۵، دولت اشغالگر ترکیه که بهعنوان حامی اصلی داعش شناخته میشود و دهها بار نیز با سند و مدرک این مسئله تایید شده است، همچنان تلاش میکند بسیاری از نقشههای خود علیه مردم کرد و مردم منطقه را از طریق داعش اجرا کند. به همین دلیل آنها را پرورش میدهد، آموزش میدهد، مسلح میکند و در راستای منافع خود از آنها استفاده میکند.
پس از فروپاشی حکومت بعث سوریه و روی کار آمدن گروه دیگری از شبهنظامیان مانند HTS، دولت ترکیه نیز با تبهکاران خود به نام «ارتش ملی سوریه»(SNA) به منطقه فرات و بهطور کلی شمال و شرق سوریه حمله کرد. این حملات تبهکاران SNA با حمایت هوایی دولت ترکیه علیه سد تشرین و پل قرهقوزاق و روستاهای منطقه همچنان ادامه دارد.
همزمان با این حملات، مشخص شده است که یک طرح خطرناک از سوی دولت ترکیه برای احیای دوباره داعش و تحریک آن علیه نیروهای دموکراتیک سوریه «قسد» وجود دارد. طبق اطلاعاتی که از یک منبع ویژه به دست آمده، در اواخر سال ۲۰۲۴، یک نشست مهم داعش در آنکارا، پایتخت ترکیه برگزار شده و بیشتر داعشیهای شرکتکننده در این نشست نیز عراقی و از اهالی تلعَفَر موصل هستند.
طبق اطلاعات به دست آمده، این نشست در تاریخ ۲۳/۱۲/۲۰۲۴ در آنکارا در خانه یکی از مسئولان داعش بهنام علی سرحان سلیمان المشکو، توسط مسئول شورای نظامی داعش در ترکیه، صباح محمد علی الحمو برگزار شده است. بیشتر تبهکاران شرکتکننده از اهالی تلعفر هستند و از جمله آنها امیر داعش در موصل، انبار و صلاحالدین نیز حضور داشتهاند.
همان منبع که به دلایل امنیتی نخواست نامش فاش شود، در مورد هویت تبهکاران شرکتکننده در نشست نیز این اطلاعات را ارائه داد: «طلعت یونس محمد الشرو، امیر و مسئول داعش در آنکارا، عبدالحکیم شیخو عبدالعزیز الشیخو، عماد خالد ولید ولید العزدو الراوی، عبدالغنی حسن محمد السلو، رائد اسماعیل عباس الناصر الحالی در این جلسه شرکت کردهاند. این داعشیها اکثرا از اهالی تلعفر موصل هستند. در این نشست، امیران داعش از موصل، انبار و صلاحالدین نیز حضور داشتند.»
به گفته همین منبع، هدف از این نشست حمله به مناطقی بوده که تحت کنترل نیروهای قسد و اداره خودمدیریتی شمال و شرق سوریه است. گفته شده است که در این نشست از تبهکاران خواسته شده است که وارد صحرای سوریه شوند. منظور از صحرای سوریه نیز رقه، دیرالزور و حسکه بوده است.
در این نشست گفته شده است که باید در این مناطق علیه نیروهای «قسد» وارد عمل شوند تا بتوانند بر همه چاههای نفتی موجود در منطقه و تحت کنترل قسد دسترسی پیدا کنند. سازمان اطلاعات ترکیه(میت) نیز به تبهکاران داعش تضمین داده است که وقتی آنها بههرصورت زمینب حمله کنند، آنها نیز از هوا حمله خواهند کرد و به این شیوه به حسکه، دیرالزور و رقه یورش میبرند.
صباح محمد علی الحمو، مسئول شورای نظامی داعش، از شرکتکنندگان در نشست خواسته است که هر امیر ۱۰ تبهکار وابسته به خود را به سوریه بفرستد و حقوق آنها نیز ماهانه ۸۰۰ دلار آمریکا توسط دولت ترکیه پرداخت شود و نیازهای خانوادههای آنها نیز توسط دولت ترکیه تأمین شود. به ویژه به خانوادههای داعشیهای ساکن در ترکیه کمک شود. مشخص شده است که مسئولان تبهکاران داعش مانند قاسم سلیم محمد الحنش و نوزاد محمد علی الشلش خود را پیشنهاد کردهاند.
شایان ذکر است که مدتهاست دولت اشغالگر ترکیه تلاش میکند زندانهایی که تبهکاران داعش در آنها نگهداری میشوند و تحت کنترل «قسد» هستند را به HTS تحویل دهد. در غیر این صورت، نیروهای بینالمللی و اداره خودمدیریتی را تهدید میکند که خود مداخله کرده و آن را تحت کنترل خود درمیآورد. پیش از این نیز تلاش دولت ترکیه علیه زندان حویران حسکه صورت گرفته بود!
جالب است که تبهکاران شرکتکننده در نشست اکثرا عراقی و از موصل هستند. در این طرح، حسکه وجود دارد که همسایه شنگال است، این نیز خطر بازگشت دوباره داعش به شنگال را ایجاد میکند و خطری برای همه مردم منطقه به ویژه برای ایزدیها ایجاد میکند! یک ماه پس از این نشست در آنکارا، به درخواست برخی از گروههای سنی نزدیک به دولت ترکیه، پارلمان عراق لایحه عفو عمومی را تصویب کرد.
مقاومت روژاوا
دولت ترکیه برای نابودی انقلاب روژاوا، همواره بهطور سیستماتیک حملات هوایی و زمینی خود را پیش میبرد. به ویژه افزایش حملات علیه روژاوا در دوره اخیر نشان میدهد که هدف دولت و ارتش ترکیه، سرکوب هرچه دشدیتر دستاوردهای مردم روژآوا است. این حملات مستقیما توسط ارتش ترکیه و نیروهای وابسته به خود که به اصطلاح خود را «ارتش ملی سوریه» مینامند، انجام میشود.
مقاومت در اطراف سد تشرین، قرهقوزاق و منبج که پیشرفت کرده است، نه تنها یک دفاع نظامی، بلکه اراده انقلابی مردم کرد را نیز نشان میدهد. دولت ترکیه برای پیشبرد برنامههای اشغالگری خود، زیرساختهای حیاتی مانند سد تشرین را هدف قرار میدهد و تلاش میکند مردم را تسلیم کند. در مقابل، مردم کرد با تحصن و مقاومتهای جمعی، اشغالگری را خنثی میکنند.
دولت ترکیه «ارتش ملی سوریه»(SNA) که در مناطق اشغالی سوریه ایجاد شده است، در واقع از جانیان سلفی مانند داعش و جبهه النصره گردآوری شده و یک تشکیلات شبهنظامی وابسته به ترکیه است.
وظایف اساسی SNA به شرح زیر است:
– اجرای جنگ نیابتی به نام دولت ترکیه: ترکیه به جای اعزام مستقیم ارتش خود به میدان، از تبهکاران SNA استفاده میکند و حملات را انجام میدهد.
– مجبور کردن مردم کورد به مهاجرت و تغییر ساختار جمعیتی: SNA در مناطق اشغالی علیه مردم کورد، فشار، غارت، قتلعام و سیاستهای تحمیل مهاجرت را انجام میدهد.
– احیای دوباره داعش: SNA بسیاری از اعضای سابق داعش را به خود جذب کرده است و با این تشکیلات، ترکیه دوباره داعش را فعال میکند.
– ضربه زدن به سیستم اقتصادی و زیرساختهای روژاوا: مکانهای استراتژیک مانند سد تشرین، نه تنها اهداف نظامی، بلکه منابع زندگی مردم نیز هستند. ترکیه به دست SNA تلاش میکند این مناطق را تخریب کند.
دولت ترکیه با این سیاستها میخواهد سیستم دمکراتیک، اداره خودمدیریتی و آزادی زنان را که توسط مردم کرد در روژاوا ایجاد شده است، نابود کند. اما مردم کرد با مبارزه و اراده انقلابی خود به این اشغالگری پاسخ میدهند.
سد تشرین و قرهقوزاق
سد تشرین نه تنها برای روژاوا، بلکه برای نیاز آب و برق کل سوریه، یک مرکز حیاتی است. این سد در سال ۲۰۱۵ از دست تبهکاران داعش آزاد شد و توسط نیروهای سوریه دمکراتیک(قسد) محافظت میشود. اما دولت ترکیه با حملات به سد تشرین میخواهد مردم کرد را گرسنه، تشنه و در تاریکی نگه دارد.
دولت ترکیه مستقیما سد را هدف قرار میدهد و به این ترتیب، تلاش میکند کار و فعالیت آن را مختل کند. مردم کرد با تحصن در سد تشرین نشان دادند که این مکان تسلیم نخواهد شد. دولت ترکیه با تبهکاران SNA تلاش میکند منطقه را اشغال کند. اما نیروهای «قسد» و مقاومت جمعی مردم این حملات را خنثی میکنند. مقاومت در سد تشرین و قرهقوزاق، نه تنها یک جنگ نظامی، بلکه مانیفست دفاع از آزادی روژاوا است.
استراتژی اشغالگری دولت ترکیه علیه روژاوا، نه تنها یک حمله نظامی، بلکه یک برنامه تصفیه گسترده برای نابودی دستاوردهای مردم روژآوا است. اما پیکارگران روژآوا تاکنون این تلاشهای اشغالگری را خنثی کردهاند و با تمام قدرت از دستاوردهای خود دفاع میکنند.
محمد جولانی
جولانی که قبلا ترجیح میداد پنهان بماند، به تدریج جلوی دوربینها ظاهر شد و عمامه و لباس نظامیاش را کنار گذاشت و شروع به پوشیدن کت و شلوار کرد. پیشتر مناطقی که تحت کنترل جولانی و گروه تحت سرکردگیاش HTS بود، با قوانین سختگیرانه شریعت اداره میشد.
او بیش از ۲۰ سال در صفوف القاعده، جبههالنصره، داعش و HTS در سطوح مختلف فعالیت داشته و در میدانهای جنگ حضور داشته است. در حالی که قبلا در سایهها پنهان میشد، اکنون از ظاهر شدن زیر نورافکنها ابایی ندارد. علاوه بر این، هر بار با یک تصویر جدید ظاهر میشود. تغییر سبک او فقط یک کار تصویری نیست، بلکه پیامی به افکار عمومی جهان است. اما سئوال اصلی این است: آیا تغییر ظاهر و یک کت و شلوار برای تبدیل یک جهادی سابق به یک «فرمانده محلی میانهرو» کافی است؟
جولانی که اهل منطقهی جولان سوریه است، ۴۲ سال دارد و در ریاض عربستان سعودی به دنیا آمده است. دوران کودکی خود را در دمشق گذراند. جولانی برای اولین بار پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ به ایدئولوژی جهادی علاقه پیدا کرد. او در سنین جوانی به صفوف القاعده پیوست و در سال ۲۰۰۳ به عراق رفت. او در صفوف القاعده در عراق در انجام و هماهنگی بسیاری از بمبگذاریها نقش داشت. در نتیجهی بمبگذاریهایی که شخصاً انجام داد و دستور آن را داد، صدها غیرنظامی بیرحمانه کشته شدند. جولانی که چندین بار توسط ارتش ایالات متحده آمریکا دستگیر شده بود، در سال ۲۰۰۵ توسط نیروهای آمریکایی در موصل دستگیر و پس از پنج سال حبس آزاد شد.
با شروع ناآرامیها در سوریه در سال ۲۰۱۱، او توسط ابوبکر البغدادی، سرکرده داعش به سوریه فرستاده شد و در آنجا جبههالنصره را تاسیس کرد. ایالات متحده آمریکا، جبهه النصره را بهعنوان یک سازمان تروریستی اعلام کرد و برای سر جولانی ۱۰ میلیون دلار جایزه تعیین کرد. جبهه النصره که در ابتدا بهعنوان شاخه القاعده در سوریه فعالیت میکرد، به سرکردگی جولانی به سرعت قدرت گرفت. این گروه در کمتر از یک سال بیش از ۵۰۰ حمله بمبگذاری انجام داد و موج وحشتناکی از خشونت را به راه انداخت.
جولانی در سال ۲۰۱۳ با البغدادی، سرکرده داعش دچار اختلاف شد. اساس این اختلاف، اتخاذ استراتژی متمرکزتر بر سوریه توسط جبهه النصره در مقابل اهداف جهادی جهانی داعش بود. جولانی از داعش جدا شد و وفاداری خود را به القاعده اعلام کرد و یک تشکیلات مستقل جبهه النصره را در سوریه به پیش برد.
او اولین مصاحبه خود را در سال ۲۰۱۵ با الجزیره مستقر در قطر انجام داد. در این مصاحبه، صورت خود را با روسری پوشاند و پشت به دوربین ایستاد و استدلال کرد که سوریه باید طبق قوانین شریعت اداره شود. او اظهار داشت که علویها، شیعیان، دورزیها و مسیحیان در کشور جایی ندارند.
جولانی در سال ۲۰۱۶ اعلام کرد که جبهه النصره روابط خود را با القاعده قطع کرده است و با این حرکت، سازمان را دوباره شکل داد.
او با اعلام جدایی از القاعده و انحلال جبهه النصره، تصریح کرد که از این پس تحت نام جبهه تحریرالشام(HTS) که هیچ ارتباطی با هیچ تشکیلات خارجی ندارد، به فعالیت خود ادامه خواهند داد. این اقدام بخشی از استراتژی جولانی برای فرار از اتهامات تروریستی جهانی بود. HTS ظاهرا روابط خود را با رهبری القاعده در افغانستان بهطور کامل قطع کرد و مبارزه با حکومت سوریه در شمال غرب سوریه را در اولویت قرار داد.
در نهایت، در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۴، HTS به سرکردگی جولانی، با تایید و حمایت نیروهای بینالمللی، به ویژه اسرائیل و بریتانیا و ترکیه، پس از خروج ارتش سوریه، به سرعت بقیه ادلب، حلب، حما، حمص، دمشق، لاذقیه و طرطوس را تصرف کرد. این روند که منجر به فروپاشی حکومت ۶۱ ساله بعث در سوریه شد، باعث شد که جولانی بیش از هر زمان دیگری در مرکز این تحولات قرار گیرد.
پس از پایان حکومت اسد در سوریه، جولانی، فرمانده سازمان اسلامگرای رادیکال هیئت تحریرالشام(HTS) که وارد دمشق شده بود، بهعنوان رئیس دوره انتقالی اعلام شد. این اعلامیه روز چهارشنبه ۲۹ ژانویه، در کنفرانس «پیروزی» که پشت درهای بسته در دمشق برگزار شد، انجام شد.
نیروهای زیرمجموعه HTS و نیروهای وابسته به SNA تحت حمایت ترکیه در کنفرانس برگزار شده شرکت نکردند. فاش شد که اکثر چهرههای حاضر در این نشست در صفوف القاعده، جبهه النصره، داعش، HTS و SNA که مسئول قتلعام بیرحمانه هزاران غیرنظامی بودند، در موقعیتهای مدیریتی ارشد فعالیت کردهاند و از جنایات جنگی جدی تحت تعقیب هستند.
در بیانیههایی که منتشر شد، اعلام شد که ارادهای که در کنفرانسی که در آن اداره خودمدیریتی شمال و شرق سوریه و نمایندگان مردم و باورداشتهای عرب، کرد، دورزی، علوی، شیعه، ترکمن و سایرین حضور نداشتند، آشکار شد، در سوریه هیچ جایگاهی ندارد. پیشبینی میشود که کنفرانس برگزار شده توسط HTS و تشکیلات جنایتکار جنگی وابسته به ترکیه، SNA، مشکلات موجود در سوریه را عمیقتر کند.
خاورمیانه عمیقا در بحران است و آینده آن چندان روشن نیست. ترکیه در سراسر منطقه به کردها حمله میکند و جنگ را به کشورهای دیگر نیز گسترش داده است. در داخل مرزهای عراق، دهها پایگاه نظامی ساخته شده است. بیوقفه باشور کوردستان بمباران میشود. به همین ترتیب، بخش مهمی از سوریه اشغال شده است. در روژاوا سیاستهای پاکسازی اتنیکی علیه کردها در حال اجراست. ارتش ترکیه اکنون در سوریه در محدوده ۸۰ کیلومتری سد تشرین و پل قرهقوزاق را بمباران میکند و میخواهد آن را تصرف آورد. همچنین میخواهند کوبانی را محاصره کنند و دستاوردهای کردها را نابود کنند. در سوریه به جز حملات ترکیه، جنگ متوقف شده است. اردوغان، همچنان بر طبل جنگ علیه مردم کرد میکوبد.
اردوغان این روند را دنبال میکند. همه میدانند که او همه تحولات را در چارچوب قدرت و منافع خود ارزیابی میکند. اگر به قدرت او سودی برساند و باعث شود که تا زمان مرگ رئیس جمهور باشد، شاید مانع این موضوع نشود. اما اگر به قدرت او خدمتی نکند، شاید مانند گذشته تلاشها را بینتیجه بگذارد. وقتی انسان میپرسد که موضع مخالفان در برابر این سیاست اردوغان چیست، پاسخ مثبتی دیده نمیشود. روند را مثبت تلقی میکنند، اما پیشگام نمیشوند و از آن حمایت نمیکنند.
اردوغان در سوریه و عراق به کردها حمله میکند، با آنها دشمنی میکند، اما در ترکیه ریاکارانه «خواهری-برادری ترک و کرد» را به زبان میآورد. امکان ندارد کسانی که در داخل با کردها «خواهری-برادری» میخواهند، در سوریه، همراه با نیروهای تبهکار غارتگر مردم کرد را کشتار کند! حمله نمیکنند. اردوغان بر این تصور است که در داخل کردها را فریب میدهند، با کارت مذاکره اوجلان بازی میکند اما در خارج نیز آنها سرکوب میکند، واضح است که این یک مسئله است: «مسئله فریب و نیرنگ»! بنابراین، همه اوجالان و هم مردم کرد و هم پ.ک.ک، خیلی روشنتر و آگاهاتر از این هستند که فریب باعچلی و اردوغان را بخورند.
اکنون ضرورت دارد که مردم کرد و همه مخالفان دولت اردوغان، یک گام استراتژیک بردارند و اجازه ندهند که دستور کار توسط اردوغان تعیین شود. از این نظر نیاز به یک رویکرد درست نسبت به مسئله کرد وجود دارد. باز هم نیاز به همکاری موثر با نیروهای دموکراتیک وجود دارد. اگر این کار انجام نشود، ترکیه از این وضعیت نمیتواند رهایی یابد.
دخالت اردوغان در سوریه نیز روشن است. ترکیه برای تشکیل حکومتی سختگیرانهتر از حکومت بعث تلاش میکند. حکومت بعث، ملیگرایی عربی را برجسته میکرد. اکنون HTS نیز دین را به آن اضافه خواهد کرد. این وضعیت، به حکومتی سرکوبگرتر تبدیل خواهد شد و همه را مجبور به بیعت خواهد کرد. بنابراین ترکیه، یک سوریه دموکراتیک را نمیخواهد چون آن را برای خود یک خطر میبیند. چون فکر میکند که کردها نیز در یک سوریه دموکراتیک جایگاه ویژهای خواهند داشت و میتوانند بیش از پیش بر سرنوشت خویش حاکم گردند و خودگردانی دموکراتیک خود را حفط نمایند و موفق شوند. برای اینکه کردها به سرنوشت خویش حاکم نشوند، بر ساختار یک دولت یکپارچه ملی-مذهبی اصرار دارد. حکومتی را مطابق میل خود به سوریه تحمیل میکند. چرا که HTS را حمایت کرده و آن را به قدرت رسانده است، پس میتواند مدیریت جدید را تحت تاثیر قرار دهد. نفوذ احتمالی خود را نه به نفع یک سوریه دموکراتیک، بلکه برای یک حکومت مستبد استفاده میکند.
نتیجهگیری
با توجه به سیاستهای مشترک ترامپ و نتانیاهو، بحرانتر شدن خاورمیانه قابل پیشبینی است و خطر یک ضد انقلاب و ساختار ضد دموکراتیک که وضعیت جدید بههمراه دارد، دور از انتظار نیست.
تلاش و مبارزه در جهت یک سوریه دموکراتیک، لازم است که مردم سوریه این موقعیت حساس را دریابند و اجازه ندهند باز هم یک نیروی سرکوبگر و وابسته به دولت خارجی، بر سرنوشت آنها حاکم شود. واضح است که این خود مردم سوریه و مردم روژآوا(کردستان سوریه) هستند تا در مورد آینده جامعهشان تصمیم بگیرند. سراسر سوریه کارگران، زنان، روشنفکران و هم ستمدیدگان، باید همانند روژآوا خود را سازماندهی کنند. اکنون بیش از هر زمان دیگری همه مردم و مناطق سوریه، به همدیگر نیاز دارند و باید از تجربیات یکدیگر بهره گیرند.
تجربه اداره خودمدیریتی در شمال و شرق سوریه بهعنوان یک الگوی بزرگ سیاسی و اجتماعی پیش روی همه شهرندان سوریه است. مردم با سیستم شوراها و یک مدیریت دموکراتیک قادرند به بهترین وجهی خود را اداره کنند. این مدیریت باید یک شبکه ارتباطی موثر با سایر مناطق سوریه ایجاد کند. همه مناطق باید با یکدیگر در ارتباط باشند و در سازماندهی با یکدیگر همکاری کنند. تنها اتحادهای دموکراتیک و یک بلوک قوی و متحد میتواند ضد انقلاب و تحمیل یکجانبه را خنثی کنند. اما اگر مردم بهطور موثر سرنوشت خود را در دست نگیرند، سرنوشت مردم سوریه را نیروهای خارجی و اشغالگران تعیین خواهند کرد!
سهشنبه شانزدهم بهمن ۱۴۰۳-چهارم فوریه ۲۰۲۵
ضمیمه:
* بیانیه: خودمدیریتی دموکراتیک منطقه شمال و شرق سوریه
یکشنبه ۲ فوریه ۲۰۲۵
اداره خودمدیریتی دموکراتیک منطقه شمال و شرق سوریه در مورد «کنگره موفقیت» که چند روز پیش در دمشق برگزار شد و تصمیمات اتخاذ شده در آن بیانیهای صادر کرد.
«پس از فروپاشی رژیم بعث که بهعنوان یک پیروزی برای همه اقشار مردم سوریه محسوب میشود، تحولات سریع و شدیدی رخ داد. در حالی که مردم سوریه منتظر برگزاری یک کنگره ملی سراسری سوریه و آمادهسازی پیشنویس قانون اساسی و انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری بودند، یک نشست گسترده در دمشق برگزار شد. در نشستی که فرماندهان گروههای سوری در آن حضور داشتند، تصمیمات زیادی گرفته شد. ما اداره خودمدیریتی دموکراتیک منطقه شمال و شرق سوریه تاکید میکنیم که تصمیمات باید در یک کنگره ملی که همه اقشار، طرفها، بخشهای سوریه از جمله زنان و جوانان در آن حضور داشتند، گرفته میشد.
ما چنین نشستهایی را مورد انتقاد قرار میدهیم، به ویژه اینکه شخصیتهای موجود در لیست ترور و کسانی که دستشان به خون مردم سوریه آغشته است مانند احمد احسان فیاض الهایس(ابو حاتم شقرا) تروریست قاتل دبیر کل حزب سوریه آینده هَورین خلف در آن حضور داشتند. فردی به نام محمد الجاسم با نام ابو امشا نیز در این نشست حضور داشت. مشخص است که تبهکار ابو امشا به ویژه در عفرین جنایات زیادی علیه مردم سوریه مرتکب شده است. ما تاکید میکنیم که این نشست قانونی نیست و انتظارات اقشار سوریه را برآورده نمیکند.
در عین حال تاکید میکنیم که تصمیماتی که خارج از چارچوب کنگره ملی سوریه و بدون مشارکت نیروهای سیاسی، انقلابی و مردم گرفته میشوند، ناکافی هستند. برگزاری کنگره گفتوگوها در سوریه بدون حذف هیچ طرف یا قشری از سوریه، راهحل مناسب برای پایان دادن به وضعیت بیثبات در سوریه و راه رسیدن به امنیت برای مردم ما است. زیرا حذف یک طرف یا قشر منجر به عدم تحقق اهداف انقلاب مردم ما خواهد شد و وضعیتی مشابه دوران رژیم سابق ایجاد خواهد کرد. بر این اساس، ما از مقامات دمشق میخواهیم که اشتباه موجود را درک کنند و همه سوریها را با همه بخشها و گرایشهای سیاسی آنها در یک کنگره ملی سراسری گرد هم آورند. همه باید در آمادهسازی کنگره و نوشتن قانون اساسی جدید کشور شرکت کنند.
مقامات دمشق نباید اجازه نفرتپراکنی و تلاش برای نابودی زندگی مشترک بین مردم سوریه را بدهند. زبان دستکاری علیه یک ملت یا طرفی باید حذف شود. این امر به صراحت در برخی از فعالیتها مانند آنچه چند روز پیش در میدان امویین در دمشق و برخی شهرهای دیگر ظاهر شد، مشهود بود. رویکردهایی که فتنه و اختلافات را بین اقشار مردم سوریه ایجاد میکنند، به هدف همه ما برای ساختن یک سوریه دموکراتیک، متحد و اجرای قانون و تحقق عدالت کمکی نمیکنند.
ما اداره خودمدیریتی دموکراتیک منطقه شمال و شرق سوریه بر اساس موضع ملی خود، بار دیگر خواستار حفظ وحدت سوریه و حاکمیت آن هستیم. ما فرا میخوانیم که همه اقشار مردم سوریه باید در تعیین نشانههای آینده سوریه بر اساس دموکراسی و عدم مرکزگرایی شرکت داده شوند.»
بهرام رحمانی